Proje Yöneticisi: Doçent Dr. Claudia Liebelt, Sosyal Anthropoloji Kürsüsü, Bayreuth Üniversitesi, claudia.liebelt@uni-bayreuth.de

Proje başlangıcı ve süresi: Nisan-Ekim 2020, Heisenberg Projesi “Cinsiyet, Beden, Güzellik: Benliğin ulusötesi oluşumları” kapsamında (DFG)

Koronavirüs pandemisi sürecinde, Türkiye ve Almanya`da el dezenfeksiyon maddelerinin kullanımı, ve bunlara olan yaklaşım üzerine bir incelemeden yola çıkan araştırmanın odağı, dezenfeksiyon, beden hijyeni ve kokunun sosyal, kültürel ve duygusal boyutlarını incelemek. Araştırma projesinin hedefi, internet bazlı anketler, sanal etnografya (video röportajları, sosyal medyada katılımcı gözlemler) ve seçilmiş katılımcılar tarafından tutulan günlükler ve notlar yardımıyla, duyuların antropolojisi ile bilim ve teknoloji alanlarındaki kavramsal tartışmalara katkıda bulunmak. Post-pasteurianizm (bkz. Paxson 2008) Koronavirüs pandemisinin ortaya çıkmasıyla beraber sona mı erdi? Hijyen nasıl kokar? Hijyen ile bağdaştırdığımız belli kokular bize neyi anımsatır? Temizlik ve dezenfeksiyon ile neyi bağdaştırırız? Araştırma projesinin amacı Koronavirüs ile mücadele için alınan tedbirler sonrasında bedensel-duyumsal ve günlük hijyen pratiklerindeki değişimlerin daha derinlemesine kavranıp anlaşılmasına katkıda bulunmak.

Konunun Boyutu ve Önemi

Koronavirüs‘ün dünya çapında yayılmasıyla beraber, bedensel hijyen, temizlik ve dezenfeksiyon pratikleri birçok yerde yeni bir anlam kazandı ve günlük uygulamaları içinde değişti. Tıbbi el dezenfeksiyon malzemeleri çoğu yerde hızlı bir şekilde tükenince, alkol bazlı, parfümlü kolonyalar dezenfekte etkisi sebebiyle özellikle Türkiye`de yeniden keşfediliyor. Evvelden misafirperverlik ile bağdaştırılan ve belli sosyal etkinliklerde ikram edilen kolonya; hijyen, ekonomik bağımsızlık ve geleneksel bilincin sembolü haline geldi.

Resmi verilere göre Nisan başından itibaren, Korona acil yardım paketi çerçevesinde, 65 yaş üstü milyonlarca vatandaşa kolonya gönderildi. Kolonyanın üretim hacmi ve fiyatları Korona krizinin başlangıcından itibaren yüksek artışlar gösterdi. Buna karşılık Almanya`da ise kolonyası markası Kölnisch Wasser`in kullanımı son yıllarda ciddi anlamda geriledi. Almanya‘da kolonya kokusu genel bir kanıya göre özellikle eski nesillerle bağdaştırılıyor. Alışveriş yerlerinde ve devlet dairelerinde gittikçe artan bir şekilde kullanıma sunulan dezenfeksiyon ürünleriyse daha ziyade kokusuz türden tercih ediliyor.

Almanya ve Türkiye`de dezenfeksiyonla ilgili hangi politikalar gözlemlenmekte ve hangi kokuduyumsal uygulamalarla bağlantılı görünmekte? Projenin amacı sadece bilimsel tartışmaları geliştirmek değil, aynı zamanda günlük bedensel hijyen pratiklerinin toplumsal politikalar boyutunun da derinleştirilip anlaşılmasına katkıda bulunmak.

Referanslar

Heather Paxson 2008. 'Post-Pasteurian Cultures: The Microbiopolitics of Raw-Milk Cheese in the United States.' Cultural Anthropology, 23(1): 15–47.

Araştırmamız için online anketimize katılımcılar arıyoruz! Katılımınızı ve anketimizi çevrenizdekilerle paylaşmanızı bekliyoruz: https://ww2.unipark.de/uc/liebelt_Universit__t_Bayreuth__L/741d/?a=5

Hijyenin kokusu ile ilgili bir hikayenizi paylaşmak istermisiniz? Araştırmamız ilginizi çektiyse, sorularınız ve katılım ayrıntıları için bize cultures_of_hygiene@uni-bayreuth.de adresinden E-mail ile ulaşabilirsiniz.

Proje ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için internet blogumuzu ziyaret edebilirsiniz: https://culthygiene.hypotheses.org/